Caesar en het Parthische Rijk

De stukjes in mijn reeks “Wat deed Julius Caesar vandaag 2069 jaar geleden?” leid ik meestal in met een zo precies mogelijk datering, maar vandaag kan ik niet nauwkeuriger zijn dan dat het was in het jaar waarin Caesar zonder collega het consulaat bekleedde. Ofwel 45 v.Chr. We gaan het hebben over ’s mans volgende grote project: de oorlog tegen het Parthische Rijk.

Casus belli

De Romeinen hadden nogal wat unfinished business in het oosten. In 53 v.Chr. was generaal Crassus, nadat hij de Midden-Eufraat was overgestoken, verslagen bij Carrhae. Het staat vast dat de Romeinen zo snel mogelijk wraak wilden nemen. De heropleving van de Gallische Oorlog door Ambiorix en Vercingetorix had echter ieders aandacht gevraagd. Vervolgens was de Tweede Burgeroorlog uitgebroken.

Dat Julius Caesar al rekening hield met oorlog in het oosten, wordt gesuggereerd door twee gegevens. Om te beginnen is er de korte passage van Cassius Dio na de slag bij Zela:

Farnakes sloeg dus op de vlucht en Caesar wilde nu direct de Parthen aanpakken. Maar omdat het door toedoen van bepaalde personen in Rome tot ordeverstoringen was gekomen, zag hij zich gedwongen naar huis terug te keren. noot Cassius Dio, Romeinse Geschiedenis 44.46; vert. Gé de Vries.

Een tweede bewijsstukje is dat Caesar in 47 v.Chr. zijn vertrouweling Sextus Julius Caesar benoemde in Syrië. Die had vermoedelijk een dubbele taak: mochten de Parthen aanvallen, dan moest hij ze tegenhouden; en zolang ze niet aanvielen, moest hij het leger trainen waarmee de Romeinen de schande van Carrhae konden uitwissen. Als Caesar de oostgrens geen prioriteit had gegeven, had hij daar vermoedelijk zijn naaste vertrouweling niet aangesteld.

Sextus was echter vermoord door Quintus Caecilius Bassus, die zichzelf had benoemd tot gouverneur. Hij had, met hulp van de Arabische leider Alchaudonios én de Parthische prins Pakur, in december 46 een door Caesar gestuurd leger bij Apameia verslagen.

Plannen

Pakurs interventie vormde voor Caesar een extra reden om tegen het Parthische Rijk op te rukken. De plannen waren er vermoedelijk echter al eerder. Zolang Syrië onrustig was, was een aanval op de Parthen via de Midden-Eufraat moeilijk. Het was bovendien niet verstandig opnieuw het strijdtoneel te betreden waar de Parthische cavalerie Crassus’ legioenen had verslagen. Het was verstandiger op te rukken door Armenië. We weten uit een brief van Cicero dat er al vóór Pakurs interventie diplomatieke contacten waren tussen Rome en Armenië.noot Cicero, Brieven aan vrienden 9.15.4.

Uit diezelfde tijd, vóór Pakurs interventie dus, stamt Cicero’s redevoering ter verdediging van Marcellus, waarover ik al blogde. Daarin merkte de redenaar op dat er in het Romeinse Rijk nog veel onopgeloste problemen waren. Met andere woorden, het was nog te vroeg voor buitenlandse avonturen.noot Cicero, Voor Marcellus 29. Inderdaad ging Caesar eerst naar Spanje.

Voorbereidingen

Verschillende bronnen documenteren dat er in de zomer van 45, toen Caesar op de terugweg was vanuit Spanje, in Rome werd gesproken over de naderende Parthische Oorlog.noot Bijv. Cicero, Brieven aan Atticus 13.27.1. Het staat vast dat niemand openlijk bezwaar maakte. Er waren immers openstaande rekeningen en iedere Romeinse politicus had de plicht die te vereffenen. Het spreekt boekdelen dat Cicero, die later alles wat lelijk was in stelling zou brengen tegen Caesars rechterhand Marcus Antonius, nergens diens hulp noemt bij de voorbereiding van deze campagne. Een populaire oorlog kon geen verwijt zijn.

In de zomer van 45 werden de plannen dus gemaakt. Hoe die er in eerste instantie uitzagen, weten we niet, maar we weten dat aan de drie legioenen die al op de Balkan waren, er zes werden toegevoegd. Ook elders werden eenheden geactiveerd. Ik kom daar nog op terug.

[Een overzicht van de reeks #RealTimeCaesar is hier.]

#RealTimeCaesar #2069JaarGeleden #Alchaudonios #Ambiorix #CassiusDio #FarnakesII #JuliusCaesar #MarcusLiciniusCrassus #PakurI #ParthischeRijk #QuintusCaeciliusBassus #SextusJuliusCaesar #slagBijCarrhae #slagBijZela #TweedeBurgeroorlog #Vercingetorix

En ennen tiennyt, että metsässä voi kasvattaa - siis kasvattamalla kasvattaa - muutakin rahanarvoista kuin puuta. Mutta niin vaan voi.

Tämä on pakurinviljelijän tarina.

https://www.naemetsapuilta.fi/pakurinviljelija

1/x

#KuinkaNähdäMetsäPuilta #NäeMetsäPuilta #luonto #metsät #metsänomistaja #pakuri #pakurinviljely #pakurinkasvatus #luonnontuote

De belegering van Apameia

Als ik schrijf dat het was tegen het einde van het jaar waarin Caesar en Lepidus het consulaat bekleedden (december 46 v.Chr. dus), dan concludeert u dat u weer een blogje te lezen krijgt in de reeks “Wat deed Julius Caesar vandaag 2069 jaar geleden?” Maar het gaat vandaag niet over Caesar.

In een eerder stukje gaf ik aan dat Caesar de gouverneur van Cilicië, Quintus Cornificius, opdracht had gegeven de orde te herstellen in Syrië. Daar erkende Quintus Caecilius Bassus het gezag van Caesar niet. Hij had Caesars verwant Sextus Julius Caesar uit de weg laten ruimen en zelf de macht gegrepen. Bassus voorzag zichzelf van een officiële titel en verschanste zich in Apameia, waar hij beschikte over een goed verdedigbare citadel en geld. Daarmee begon hij een leger op te bouwen.

Dio’s verslag

Uit de Romeinse Geschiedenis van Cassius Dio weten we hoe het verder ging. De Grieks-Romeinse geschiedschrijver geeft weliswaar geen datering van de gebeurtenissen, maar gelukkig beschikken we ook over een brief van Cicero waarin de Romeinse politicus vertelt te beschikken over een in december 46 v.Chr. geschreven brief van Gaius Antistius Vetus.noot Cicero, Aan Atticus 14.9. Die rapporteert wat er bij Apameia was gebeurd. Zo kunnen wij Dio’s verslag dateren. (Over de genoemde Alchaudonios blogde ik eerder.)

Caecilius Bassus ronselde iedereen die daar qua leeftijd voor in aanmerking kwam, vrijen én slaven, bracht geld bij elkaar en vulde zijn wapenvoorraad aan. Maar terwijl hij daarmee bezig was, probeerde Gaius Antistius hem in Apameia in te sluiten en te belegeren. Dat liep uit op een gevecht dat gelijk opging.

Toen bleek dat geen van tweeën een duidelijk voordeel wist te bereiken, staakten ze de strijd. … Ze wachtten allebei op versterkingen. Antistius kreeg er soldaten bij uit de streek zelf, die pro-Caesar waren, én soldaten uit Rome, gestuurd door Caesar, terwijl Bassus hulp kreeg van Alchaudonios van Arabië … Beide partijen hadden zijn hulp ingeroepen. Alchaudonios koos positie tussen Apameia en het legerkamp, gaf nog geen antwoord maar wilde eerst weten wat men hem te bieden had. Bassus, die meer bood dan Antistius, won het pleit.

In het daaropvolgende gevecht bleek Bassus verreweg de sterkste, vooral door zijn boogschutters. Zelfs de Parthen kwamen opdagen, opgeroepen door Bassus, maar omdat de winter inviel bleven die niet al te lang bij hem; ze hadden zodoende nauwelijks invloed op de afloop.noot Cassius Dio, Romeinse Geschiedenis 47.27; vert. Gé de Vries.

Cicero’s correspondentie

Tot zover Dio. In zijn verslag aan Cicero schrijft Antistius Vetus dat het juist de Parthen waren die de zaak beslisten. Hun commandant was prins Pakur geweest en diens interventie was een van de redenen waarom Caesar niet veel later de Parthen wilde aanvallen. We zullen Antistius Vetus maar vergeven dat hij niet vertelde dat hij zich vooral in de nesten had gewerkt door een potentiële Arabische bondgenoot onvoldoende te bieden.

Ik heb niet kunnen achterhalen waarom uiteindelijk Gaius Antistius Vetus en niet Quintus Cornificius aan het hoofd stond van Caesars interventiemacht. Cicero vertelt wel dat Cornificius in de zomer van 45 v.Chr. naar Italië terugkeerde en zich “beklaagde” over het simpele huis dat Cicero hem ter beschikking had gesteld. Cicero “bestrafte” hem voor de belediging aan het adres van zijn villa door hem uit te nodigen in een van zijn andere landhuizen. De brief toont dat er, ondanks de ongemakkelijke rust in Rome, nog alle ruimte was voor speelsheid.noot Cicero, Brieven an vrienden 12.20.

[Een overzicht van de reeks #RealTimeCaesar is hier.]

#RealTimeCaesar #2069JaarGeleden #Alchaudonios #Apameia #belegering #CassiusDio #Cicero #GaiusAntistiusVetus #JuliusCaesar #PakurI #QuintusCaeciliusBassus #QuintusCornificius #Syrië #TweedeBurgeroorlog